لوله پنج لایه
لوله پنج لایه یکی از انواع لوله ها برای آب رسانی ساختمان ها به ویژه آب گرم و داغ می باشد. این لوله ها جزو جدیدترین لوله ها هستند که با تکنولوژی پیشرفته تولید می شوند. ویژگی های خاص لوله های پنج لایه از جمله انعطاف پذیری بالا باعث محبوبیت این لوله ها شده است به طوری که امروزه کمتر کسی برای لوله کشی آب گرم و یا داغ سراغ دیگر لوله ها مثل لوله های گالوانیزه و یا لوله پلی پروپیلن می رود. در ادامه به شرح انواع لوله پنج لایه و مزیت ها و معایب آن ها می پردازیم.
انواع لوله پنج لایه
لوله های پنج لایه در سه نوع مختلف تولید می شوند و هر یک نیز مزایایی دارند. تفاوت این لوله ها در نوع پلیمر به کار رفته در ساخت لایه داخلی و لایه بیرونی می باشد.
لوله ۵ لایه PERT-AL-PERT
این لوله ها با توجه به کار بردن و استفاده از پلیمر پرت یا pert در ساخت آن ها تحمل دمایی پایین تری نسبت به انواع دیگر دارند و به همین دلیل هم قیمت آن ها نیز پایین تر از دیگر لوله های ۵ لایه میباشد. باید توجه داشت که از این لوله ها برای آب سرد فقط استفاده شود.
لوله ۵ لایه PEXb-AL-PERT
این لوله ها با توجه به استفاده از پلیمر پکس بی pex-b در لایه داخلی لوله آن را برای استفاده در لوله کشی شوفاژ و گرمایش از کف مناسب می باشند و لایه خارجی به دلیل استفاده از پلیمر پرت pert مقاومت مکانیکی لوله را بالا برده و به گزینه ای مناسب برای استفاده در گرمایش از کف تبدیل کرده است.
لوله ۵ لایه PEXb-AL-PEXb
این نوع از لوله های پنج لایه از پرفروش ترین و پرکاربردترین لوله های این دسته می باشد که برای استفاده های ساختمانی مناسب می باشد. لوله های pex-b توانایی تحمل دما تا ۹۵ درجه سانتی گراد را دارند.
با توجه به توضیحاتی که داده شد در متن بالا لوله های پنج لایه بهترین انتخاب برای لوله کشی آب سرد و گرم مصرفی و همچنین در صورت استفاده از لوله pexb-al-pexb بهترین لوله برای گرمایش از کف و شوفاژ می باشند.
بهترین برند و مارک لوله پنج لایه
در کشور ما شرکت های مختلفی در حال تولید لوله و اتصالات پنج لایه می باشند که اکثر آن ها دارای نشان استاندارد ملی نیز هستند. از بهترین و پرفروش ترین برند های لوله پنج لایه می توان به لوله و اتصالات نیوپایپ، بی تی اس یا بهتراشان سپاهان bts، سوپرپایپ، ایزی پایپ، یزدپایپ اشاره کرد که می توان تولیدات آن ها را بدون کوچکترین نگرانی در ساختمان استفاده نمود.
از لحاظ قیمت لوله و اتصالات سوپرپایپ بالاترین قیمت را نسبت به دیگر برند ها دارد و در رتبه دوم بهتراشان سپاهان و در رتبه سوم نیوپایپ قرار دارد. البته با توجه به قیمت ارز و تورم و تغییر شرایط فروش و همچنین تخفیفات این رتبه بندی می تواند تغییر کند.
مزایای لولههای پنج لایه
لوله های پنج لایه نسبت به دیگر لوله ها مزایای ویژه ای دارد که باعث می شود استفاده از آن ها راه حلی مناسب و مقرون به صرفه در لوله کشی ساختمان شود که در ادامه به شرح مزایای این لوله ها می پردازیم.
- این نوع از لوله ها به دلیل داشتن مقاومت حرارتی بالا و استفاده از آلومینیوم در ساخت آن ها که تا دمای ۹۰ درجه را تحمل می کند می تواند با کمترین هدر رفت انرژی حرارت را منتقل نماید.
- مزیت دیگر این لوله ها که بسیار حائز اهمیت است جلوگیری از ورود اکسیژن به درون لوله است که باعث عدم تغییر در خواص سیال یا آب درون لوله می شود.
- به دلیل استفاده از پلیمر pert یا pexb در ساخت این لوله ها، آن ها را در برابر مواد اسیدی قلیای مقاوم کرده و در برابر خوردگی مقاومت کافی را دارند. همچنین این لایه پلیمری باعث عدم رشد جلبک ها و باکتری ها در سطح لوله می شود.
- به دلیل سطح کاملا صیقلی داخلی رسوب نمیگیرند و افت فشار سیال در آن ها اتفاق نمی افتد.
- انعطاف پذیری بالای این لوله ها باعث می شود که در مواقع تغییر مسیر لوله نیاز به اتصالات مانند زانو نباشد و نصب و راه اندازی آن با سرعت بالاتری انجام شود.
- این لوله ها مقاومت بالایی در برابر تنش و حرارت دارند که در زمان زلزله و آتش سوزی می توانند ساختار خود را تا حد مناسبی حفظ کنند.
- به دلیل تولید اتصالات این لوله ها از آلیاژ برنج، دیگر زنگ زدگی در این سیستم اتفاق نمی افتد.
- طول عمر بالا و نیاز کمتر به تعویض و یا تعمیر قطعات و اتصالات این لوله ها از دیگر مزیت آن ها می باشد.
- این لوله ها از لحاظ هزینه نصب و قیمت اتصالات با توجه به لوله های پلی پروپیلن و یا لوله های گالوانیزه شاید در نگاه اول مقرون به صرفه نباشد اما کیفیت و دوام آن ها در بلند مدت باعث صرفه جویی در هزینه تعمیرات می شود.
کاربرد های لوله پنج لایه
لوله کشی آب سرد و گرم مصرفی ساختمان: لوله های ۵ لایه را به دلیل بهداشتی بودن و عدم رسوب پذیری و رشد جلبک می توان در سیستم لوله کشی آب شرب و سرد و گرم مصرفی ساختمان استفاده کرد.
لوله کشی شوفاژ: با توجه به مقاومت حرارتی این لوله ها گزینه مناسبی برای استفاده در لوله کشی و نصب شوفاژها می باشند.
سیستم گرمایش از کف: در سیستم های گرمایش از کف برای لوله ۲ مزیت مهم است یک اینکه انعطاف بالایی داشته باشد (به دلیل لوله کشی مارپیچ در کف ساختمان) و دوم اینکه حرارت بالایی را بتواند تحمل کند که این دو ویژگی از ویژگی های اصلی این لوله ها به شمار می آیند.
کاربرد در صنایع: با توجه به مقاومت این لوله ها در برابر مواد شیمیایی می توان از آن ها در صنایع مختلف بهره برد.
شیوه تولید لوله پنج لایه
لوله ۵ لایه همانطور که از نامش پیداست از ۵ لایه تشکیل شده است. صرف نظر از نوع پلیمر به کار رفته در ساخت آنها که خواه pert-al-pert و خواه pex-al-pex و خواه pex-al-pert باشند هریک از این لایه ها نقش خاصی در بهبود عملکرد، نوع عملکرد و کیفیت لوله ها دارند.
لایه داخلی: در لایه داخلی این لوله ها از پلیمر پرت یا پکس استفاده می شود.
چسب در لایه داخلی: این چسب باعث اتصال این لایه با آلومینیوم میانی می شود.
لایه آلومینیوم: این لایه درست در وسط لایه های تشکیل دهنده لوله می باشد که باعث بالا رفتن مقاومت حرارتی لوله می شود.
چسب لایه خارجی: یک لایه چسب مخصوص برای اتصال آلومینیوم میانی با لایه خارجی استفاده می شود.
لایه خارجی: این لایه نیز از مواد پلیمری پرت یا پکس می باشد و به عنوان لایه محافظ لوله شناخته می شود
مراحل تولید لوله پنج لایه
تولید این لوله ها با تکنولوژی مدرن انجام می شود. این فرایند با قرار دادن آلومینیوم در ابتدای خط تولید انجام می شود و آلومینیوم پس از عبور از دستگاه اکومولاتور به دستگاه شکل دهی منتقل می شوند و نوار آلومینیوم با استفاده از غلطک های مخصوص به شکل و سایز لوله در می آیند و به ادامه خط تولید روانه می شوند.
لبه های این نوار آلومینیوم با یک نوع جوشکاری خاص به یکدیگر متصل می شوند و این فرایند باعث افزایش و کارایی لوله ها منجر می شود.
نحوه اجرای لوله پنج لایه
لوله کشی لوله پنج لایه با اتصالات مخصوص این لوله ها انجام می شود. دسته بندی این اتصالات به نوع اتصال آن ها به لوله پنج لایه انجام می شود. در ادامه به شرح نوع اتصالات و همچنین نحوه نصب به لوله پنج لایه می پردازیم.
اتصالات پرسی
یکی از پر کاربرد ترین اتصالات این لوله ها اتصالات پرسی هستند. همانطور که از نام این اتصالات پیداست نحوه نصب آن ها با پرس شدن اتصال به لوله انجام می شود. در اتصالات پرسی یک حلقه اتصال وجود دارد که نقش کلیدی را در متصل کردن و آب بندی لوله ایفا می کند. همچنین این اتصالات هیچ فرقی از نظر قطر داخلی و یا خارجی با دیگر اتصالات این لوله ها ندارند و فقط نحوه اتصال آن ها متفاوت است.
برای متصل کردن این اتصالات باید از دستگاه پرس لوله پنج لایه استفاده شود. با استفاده از این دستگاه ابتدا حلقه اتصال را روی لوله قرار داده و سپس اتصال مربوطه را به داخل لوله فرو میبریم و سپس حلقه را به قسمت اتصال لوله و اتصال هدایت کرده با دستگاه پرس آن را پرس کرده و مطمئن می شویم که آب بندی در قسمت حلقه به خوبی انجام شده باشد.
مزایای اتصالات پرسی
سرعت بالا در نصب : استفاده از این اتصالات در نصب لوله پنج لایه سرعت اجرای آن را افزایش می دهد و آب بندی به صورت کامل انجام می شود.
امکان استفاده همراه دیگر اتصالات : استفاده از اتصالات پرسی به دلیل نحوه آب بندی آن ها که باید با دستگاه پرس انجام شود باید در مسیرهایی باشد که احتمال تعویض اتصال و یا باز و بسته کردن آن بسیار کم باشد و در کنار آن در مسیر هایی که احتمال تعویض و باز و بسته کردن بالاتر است می توان از دیگر اتصالات مانند رزوه ای و کوپلی استفاده کرد.
اتصالات کوپلی
اتصالات کوپلی لوله پنج لایه نیز از اتصالات پر استفاده در این لوله ها هستند که نحوه متصل شدن و آب بندی آن توسط یک مهره انجام می شود.
برای اجرای اتصالات کوپلی باید مهره را ابتدا از روی اتصال مورد نظر باز کرده و روی قرار دهیم و سپس لوله و اتصال را به یکدیگر متصل کرده و برای آب بندی مهره را در قسمت تعبیه شده روی اتصال چرخانده و محکم کنیم تا یک اتصال آب بند ایجاد شود. همانطور که متوجه شدید برای نصب این اتصالات ابزار خاصی نیاز نیست و میتوان توسط یک آچار به راحتی مهره را روی اتصال سفت کرد.
اما استفاده اتصالات کوپلی در مواقعی است که می دانیم نیاز به باز و بسته کردن آن قطعه بالا است. بیشترین مورد استفاده از اتصالات کوپلی در شیر های تنظیم مانند شیر زانویی کوپلی که در انتهای کلکتور برنجی نصب می شود و یا شیر کلکتور کوپلی که برای کنترل جریان خروجی های کلکتور لوله پنج لایه می باشد.
مزایای اتصالات کوپلی
یکی از مزایای مهم استفاده از اتصالات کوپلی امکان باز و بسته شدن بعد از اجرای آن ها می باشد که در زمان تعمیرات و تعویض قطعه خراب انجام می شود. این نوع از اتصال نیز مانند دیگر اتصالات قطر و ضخامت یکسانی را دارد و فقط نحوه اتصال آن متفاوت می باشد